امام جواد عليه السلام با دو خليفه نيرنگ ‏باز عباسى يعنى مامون و معتصم ‏معاصر بود. به گواهى متون تاريخى مامون مكارترين و منافق ‏ترين ‏خلفاى عباسى است. او كسى است كه براى كسب پيروزى نهايى و قطعى بر انديشه شيعه، بسيار كوشيد. هدف نهائى مامون از تشكيل مجالس مناظره با امامان شيعه، شكست آنان و در نهايت ‏سقوط مذهب تشيع بود. او مي‏خواست ‏براى هميشه ستاره تشيع خاموش گردد و بزرگترين منبع و مصدر مشكلات و خطراتى كه مامون و ديگر حاكمان غاصب و ستمگر را تهديد مى‏كرد، از ميان برداشته شود. مامون به حميد بن مهران - كه در خواست ‏مناظره با امام رضا عليه السلام كرده ‏بود.- گفت: نزد من هيچ چيز از كاهش ‏منزلت وى محبوب تر نيست.

او همچنين به سليمان مروزى گفت: به خاطر شناختى كه از قدرت‏ علمى‏ات دارم، تو را به مباحثه با او(امام رضا عليه السلام) مى‏فرستم وهدفى ندارم جز اين كه او را فقط در يك مورد محكوم كنى.

در چنين عصرى امام جواد عليه السلام قاطعانه و با صلابت در برابر انحراف ‏ها، كجروى‏ها، مسامحه‏ ها، توهين ‏ها و ديگر حيله ‏ها و مكرهاى ‏خلفاى باطل ايستاد و از حقانيت دين دفاع كرد. اين مقاله ‏نمونه‏ هايى از قاطعيت و صلابت امام جواد عليه السلام در برابر دستگاه ستم و تزوير بنى‏عباس را گرد آورده است.