نظرات ياداشت رجب امد

امام خميني (ره) پرده از راز دعا برداشته مي گويد: "اين ادعيه در ماه مبارک رجب مخصوصاً در ماه مبارک شعبان، مقدمه و آرايشي است براي قلب انسان؛ براي اين که مهيا بشود؛ براي مهماني خدا ... اين ادعيه، ما را به مقصد مي رساند، انسان را از ظلمت بيرون مي برد. وقتي که از اين ظلمت بيرون رفت، انساني مي شود که براي خدا کار مي کند، براي خدا شمشير مي زند، براي خدا مقاتله مي کند و قيامتش هم براي خداست.» ادعيه ايام اعتکاف را از چند موضع مي توان به نظاره نشست: الف) ادعيه مخصوص ايام البيض: از مهمترين دعاها در اين ايام، دعاي اُمِ داوود است. اين دعا از حيث محتوا داراي دو بخش عمده مي باشد: بخش اول، عبارت از فرازهايي است که در آنها عقايد اسلامي مانند توحيد، صفات خدا، نبوت رسول اکرم (ص)، نبوت پيامبران سلف (ع) و وجود و عظمت مقام ملائک بيان مي شود و بخش دوم دعا، عرفان ناب شيعي است که از دهان مبارک رئيس مذهب شيعه تراوش نموده است. در اين فرازها، دعاي ام داوود شباهتهاي زيادي به دعاي جوشن کبير پيدا مي کند و همه چيز هستي را متعلق به خداوند دانسته و از براي انسان جز تعلقي و ربطي به وجود خداوند، چيز ديگري قائل نمي شود. يعني؛ همان مسأله فقر و غناي وجودي در عرفان اسلامي.اين دعا داراي آداب مخصوصي است ازجمله بايد دعاکننده روزه دار باشد؛ دعا را بعد از نماز عصر بخواند؛ دعا را بعد از قرائت سوره هايي مخصوص از قرآن شروع کند؛ و همچنين آن را در مکاني خلوت بخواند. يکي ديگر از دعاهاي مهم اين ايام، زيارت امام حسين (ع) در نيمه ماه رجب است. در اين هنگام دو زيارت از براي ايشان خوانده مي شود که يکي به زيارت امام حسين در شب پانزدهم معروف است و ديگري به زيارت غفيله. ب) ادعيه ماه رمضان: اگر انسان در ماه مبارک رمضان معتکف شود از دعاهاي مربوط به اين ماه نيز بهره مند مي گردد که به جهت شهرت آنها، از ذکرشان خودداري مي شود. قرائت قرآن کريم:از ديگر اعمال اعتکاف، قرائت قرآن کريم مي باشد. درباره اهميت تلاوت قرآن مجيد پيامبر اکرم (ص) مي گويند: "اي سلمان: هنگامي که مؤمن قرآن تلاوت مي کند، خداوند درهاي رحمت را به سوي او مي گشايد ...» و به راستي که چيزي بعد از فراگيري علم در پيشگاه خداوند، محبوبتر از قرائت قرآن نيست و بزرگوارترين بندگان در پيشگاه خداوند بعد از پيامبر و علما، حاملان قرآن هستند. اينان همانند انبيا از دنيا خارج مي شوند؛ به همراه انبيا از قبرهايشان محشور شده و از پل صراط عبور مي کنند و به آنان مثل ثواب انبيا داده مي شود. پس خوشا به حال طالب علم و حامل قرآن، از آن چيزيهايي که در پيشگاه خداوند دارند از کرم و شرف. قرآن نيز اين گونه از عظمت خود خبر مي دهد: "لَو اَنزَلنا هذا القُرآنَ عَلي جَبَلٍ لَرَأيتَهُ خاشِعاً مُتِصَدِعاً مِن خَشيةِ الله؛ اگر قرآن را بر کوه نازل مي کرديم يقيناً آن را فروتن و از هم پاشيده از بيم خدا مي ديدي. (حشر:21)" در مراسم اعتکاف، به ويژه در اعمال ام داوود در ايام البيض، سفارش به خواندن سوره و آيات مخصوصي شده که از جمله آنها، صد مرتبه حمد و توحيد، ده مرتبه آيةالکرسي، قرائت سوره هاي انعام، بني اسرائيل، کهف، لقمان، يس، صافات، فصلت، شورا، دخان، فتح، واقعه، ملک، قلم و انشقاق تا آخر قرآن.توبه و استغفار: آخرين عمل از اعمال اعتکاف که حا دارد به آن پرداخته شود، توبه و استغفار است. قرآن کريم مي گويد: "يا اَيهّا الذّينَ آمَنُوا تُوبوُا اِلَي اللهِ توبَةً نَصوحاً؛ اي کساني که ايمان آورده ايد به سوي خدا توبه کنيد، توبه ايي که بعد از آن به گناه باز نگرديد (تحريم8)." "غافِرُ الذَنبِ وَ قابِلُ التَوبِ شَديدُ العِقاب. (مؤمن:3) خداوند بخشاينده گناه و پذيرنده توبه و کيفر دهنده اي سخت است."پيامبر خدا (ص) در اين خصوص مي فرمايد: "اي مردم پيش از مردن توبه کنيد و به سوي خدا بازگشت نماييد چنان بازگشتي که ديگر به سوي گناه برنگرديد و پيشي بگيريد به اعمال صالح و اصلاح کنيد بين خود و خداي خود را، تا سعادتمند شويد".اعتکاف فرصت مناسبي است براي بررسي و محاسبه نفس. "حاسَبُوا قَبلَ اَن تُحاسَبوا؛ به حساب اعمالتان رسيدگي کنيد قبل از آنکه، خداوند به آنها رسيدگي کند."جبران کژيها و نواقص با طلب مغفرت و توبه به درگاه خداوند، همان کاري است که لقمان حکيم به فرزندش سفارش مي کند: "و هنگامي که گناهي از تو سر زد دنبال آن از خداي متعال طلب مغفرت بنما و اظهار پشيماني کن و تصميم بگير که هرگز به آن گناه باز نگردي."در اينجا نکاتي درباره توبه ذکر مي شود: الف) حقيقت توبه: مولايمان علي (ع) حقيقت توبه را اين گونه معرفي مي کند: "التُوبَةُ نَدَمٌ بِالقَلبِ وَ استِغفارٌ بِاللّسانِ وَ تَرکٌ بِالجَوارِحِ وَ اضارُ الاّ يعُودَ؛ حقيقت توبه چهار چيز است: 1.ندامت قلبي؛ 2.بيان ندامت به وسيله اذکاري که در خصوص استغفار آمده است؛ 3. ترک گناهان 4. تصميم بر ترک گناه در آينده.بنابراين تکرار لفظ استغفر الله، بدون در نظر گرفتن مراتب ديگر، توبه واقعي نيست. ب) توبه در همه گناهان به يک صورت انجام نمي پذيرد: از آنجا که نوع گناه مختلف است، توبه از آنها نيز با هم فرق مي کند پس کساني که در حال محاسبه نفس هستند، مثل معتکفين، براي رسيدن به مقام توابين بايد از نوع گناه و توبه آن غفلت نورزند. انواع پشيماني عبارت اند از: 1. پشيماني و بازگشت: در جايي که گناه در مورد حقوق الله باشد و در کنار او چيزي مثل نماز و روزه و ضايع نشده باشد. 2. ندامت به همراه تدارک: در جايي که در کنار گناه، چيز ديگري مثل نماز و روزه ضايع شود که در اين صورت توبه عبارت است از، ندامت به همراه جبران آنچه ضايع شده است. 3. ندامت به همراه رضايت: و آن در جايي است که حقوق ديگران را ضايع کرده باشد که در اين صورت، به همراه ندامت بايد رضايت صاحب حق را جلب کند. ج) آداب توبه: از براي توبه آدابي است مانند ساير اعمال، اگر بخواهد از اعتکاف خود بهره کامل ببرد و موفق به توبه واقعي شود، رعايت آن آداب، بسيار مفيد است از جمله آداب توبه موارد زير است: 1. توبه در هنگام سحر؛ 2. خواندن دعاي ندبه؛ 3.غسل؛ 4. نماز توبه؛ 5.روزه گرفتن؛ 6. تکرار لفظ استغفار؛ و ...