نظرات ياداشت رجب امد

- روزه: از شرايط اعتکاف، روزه گرفتن در ايام اعتکاف است. لذا تحقق اعتکاف از مسافري که روزه براي او جايز نيست غير ممکن است و نيز اعتکاف از زنان در حال عادت ماهيانه ( هم به دليل جايز نبودن روزه و هم به دليل جايز نبودن توقف در مسجد براي او ) پذيرفته نمي باشد و همچنين اعتکاف در روز عيد قربان و عيد فطر که روزه در آن دو روز حرام است، باطل است. 5- مدت اعتکاف: اعتکاف نبايد کمتر از سه روز باشد. اگر کسي کمتر از سه روز را براي اعتکاف نيت کند باطل است. اما اعتکاف بيش از سه روز مانعي ندارد و محدود به حد معيني نيست، اگرچه بعد از هر دو روز، سومين روز آن واجب است. بنابراين اگر پنج روز اعتکاف کند، روز ششم واجب است و اگر هشت روز اعتکاف کند، روز نهم بنا بر احتياط، واجب است. 6- حضور در مسجد جامع: اعتکاف بايد در مسجد جامع شهر باشد و اعتکاف در ساير مساجد، مثل مسجد قبيله يا مسجد بازار کافي نيست. اگر مسجد جامع در شهري متعدد باشد؛ مي تواند يکي از آنها را انتخاب نمايد. در صورت امکان احوط آن است که يکي از مساجد چهار گانه يعني مسجد الحرام، مسجد النبي، مسجد کوفه و مسجد بصره را براي اعتکاف برگزينند. 7- اجازه صاحب اجازه: از آنجا که اعتکاف به خودي خود واجب نيست و انجام آن مستلزم خروج از منزل و صرف وقت نسبتاً زيادي است و ممکن است موجب پايمال شدن حق کسي شود، لذا يکي از شرايطي که براي آن ذکر مي کنند؛ اجازه صاحب اجازه است. اگر کسي نسبت به فرد معتکف ولايت دارد يا حقي از او با انجام اعتکاف ضايع مي شود، اجازه او در صحت اعتکاف شرط است و اگر بي اجازه او معتکف شود، زحمت بيهوده کشيده و وقت خود را تلف کرده است. به عنوان مثل اگر فرزندي بخواهد معتکف شود و اين کار او، موجب آزار و اذيت پدر و مادر مي شود يا به هر علتي به او اجازه اعتکاف ندهند، اعتکافش صحيح نيست. همچنين اگر زني بخواهد معتکف شود و اين کارش با حق شوهر منافات داشته باشد يا بدون اجازه شوهر از خانه خارج شود اعتکاف او اشکال دارد. اگر کسي طبق قراردادي مانند اجاره، بايد مدت زماني را در اختيار فرد يا سازماني باشد نمي تواند بدون اجازه صاحب کار، به اعتکاف برود. زيرا حق او با اعتکاف اين مرد ضايع مي گردد. اين در صورتي است که فرد به طور کلي مالکيت وقت و منافع خود را به ديگري واگذار کرده باشد. اما در جايي که تنها قراردادي براي انجام کار معيني بسته شده، اگر به آن عمل نکنند و به اعتکاف بپردازد هر چند به خاطر وفا نکردن به عهد خود گناهکار است اما برخي از فقها اعتکاف او را صحيح مي دانند. 8- پيوستگي توقف: در اعتکاف بايد وقوف در مساجد، به طور مداوم و پيوسته باشد. اگر شخص معتکف از روي عمد و با اراده، در غير موارد مجاز، از مسجد خارج گردد، اعتکاف او باطل مي شود چه عالم به حکم باشد و چه جاهل؛ ولي اگر در صورت فراموشي يا علي رغم ميل باطني و به اجبار مسجد را ترک نمايد، اعتکاف او صحيح است. پس خروج از مسجد براي قضاي حاجت يا انجام غسلهاي واجب، به اعتکاف ضرري نمي رساند. امام صادق (ع) مي فرمايد: "لا يخرُجُ المُعتَکفُ مِنَ المَسجِدِ الاّ فِي حاجَةٍ؛ فرد معتکف از مسجد خارج نمي شود مگر براي حاجتي ضروري". از آنجا که در ضرورتها تنها بايد به قدر دفع ضرورت اکتفا نمود لذا معتکف نمي تواند بيشتر از مقدار لازم در خارج از مسجد مکث کند.
بنا بر مفاد بعضي از روايات، مي توان براي رفع حوائج مسلمين يا برطرف کردن نيازهاي نظام اسلامي، از مسجد در حال اعتکاف خارج و بعد از رفع حاجت به مسجد بازگشت. کما اينکه در سالي که ايام اعتکاف ماه رجب مصادف با 22 بهمن شده بود، فقهاي بزرگ اسلام، مرحوم آيت الله العظمي گلپايگاني و مرحوم آيت الله العظمي اراکي، جهت شرکت در راهپيمايي 22 بهمن به جواز خروج از مسجد فتوا دادند.