اعتکاف
7
در خلوت رباني آداب، احکام و شرايط اعتکاف در اين فراز نگاهي گذرا به اعمال، احکام، شرايط، محرمات و آداب اعتکاف افکنده ايم. اعتکاف از عبادات مستحب به شمار مي رود. البته، ممکن است هر عبادت مستحبي، تحت عناوين ديگري، واجب گردد. اعتکاف نيز با داخل شدن تحت يکي از اين عناوين از استحباب خارج شده رنگ وجوب به خود مي گيرد. اگر کسي نذر کند يا با خداي خود عهد و پيمان ببندد که سه روز در مسجد جامع معتکف شوم تحت عنوان وفاي به نذر و عهد، اعتکاف بر او واجب مي گردد.اعتکاف با شرط در ضمن عقد نيز واجب مي شود به طور مثال اگر خانه خود را به ديگري اجاره دهد و شرط کند که مستأجر سه روز اعتکاف نمايد و همچنين بر اجيري که تعهد کرده در برابر مبلغي، معتکف شود، واجب است که اعتکاف را انجام دهد. همچنين کسي که دو روز اعتکاف را تمام کند اعتکاف روز سوم بر او واجب است. نيابت در اعتکاف اعتکاف را مي توان به سه صورت به جاي آورد. 1) براي خود ؛ 2) به نيابت از مردگان 3) به نيابت از زندگان اگر اعتکاف را به نيابت از کسي که، از دنيا رفته به جاي آورد، در اين صورت اعتکاف را تنها به نيابت از يک نفر مي توان انجام داد ولي اگر مقصود اهداي ثواب باشد مي توان ثواب اعتکاف را به چند نفر، زنده يا مرده، هديه کرد.در مورد نيابت از شخص زنده، در ميان فقها اختلاف نظر وجود دارد. بسياري از فقها در درستي چنين اعتکافي، ترديد کرده اند. در اين صورت، هرگاه نايب، اعتکاف را به قصد رجا، يعني اميد به مطلوب بودن عمل نزد خدا، نه به عنوان عبادتي حتمي انجام دهد، مانعي ندارد. شرايط اعتکاف شرايط اعتکاف عبارت اند از: 1- ايمان: اعتکاف از غير مسلمان، پذيرفته نمي شود و باطل است. 2- عقل: اعتکاف انسان مجنون باطل است. البته آنان که داراي جنون ادواري هستند. يعني بعضي از اوقات در حال جنون و ديگر اوقات سالم هستند، اگر در حال سلامت معتکف شوند، اعتکاف آنها صحيح است. اصولاً هر عاملي مانند بي هوشي و مستي و ... که موجب از کار افتادگي عقل شود، اعتکاف را باطل مي کند. 3- نيت و قصد قربت: در يک تقسيم بندي، واجبات و مستحبات به دو قسم تعبدي و توصلي تقسيم مي شوند. مراد از تعبدي، عملي است که قصد قربت در آن معتبر است مانند نماز و روزه؛اما در اعمال توصلي اين طور نيست. اعتکاف مانند نماز و روزه از اعمال تعبدي است و چنانچه بدون قصد قربت و با انگيزه هاي غير الهي انجام شود، باطل مي گردد. کسي که قصد اعتکاف دارد بايد قبل از طلوع فجر نيت کند. سؤال اينجاست: آيا ماندن در مسجد و روزه گرفتن به قصد اعتکاف کافي است؟ يا آن که معتکف بايد قصد کند عبادتي ديگر مانند قرائت قرآن و دعا را نيز انجام دهد؟ بيشتر فقها مي گويند براي تحقق اعتکاف، قصد ماندن در مسجد به عنوان اعتکاف، به تنهايي کافي است. در مقابل، برخي از فقها، قصد عبادتي ديگر را شرط مي دانند.
آداب، احکام و شرايط اعتکاف
در اين فراز نگاهي گذرا به اعمال، احکام، شرايط، محرمات و آداب اعتکاف افکنده ايم. اعتکاف از عبادات مستحب به شمار مي رود. البته، ممکن است هر عبادت مستحبي، تحت عناوين ديگري، واجب گردد. اعتکاف نيز با داخل شدن تحت يکي از اين عناوين از استحباب خارج شده رنگ وجوب به خود مي گيرد. اگر کسي نذر کند يا با خداي خود عهد و پيمان ببندد که سه روز در مسجد جامع معتکف شوم تحت عنوان وفاي به نذر و عهد، اعتکاف بر او واجب مي گردد.اعتکاف با شرط در ضمن عقد نيز واجب مي شود به طور مثال اگر خانه خود را به ديگري اجاره دهد و شرط کند که مستأجر سه روز اعتکاف نمايد و همچنين بر اجيري که تعهد کرده در برابر مبلغي، معتکف شود، واجب است که اعتکاف را انجام دهد. همچنين کسي که دو روز اعتکاف را تمام کند اعتکاف روز سوم بر او واجب است.
نيابت در اعتکاف اعتکاف را مي توان به سه صورت به جاي آورد. 1) براي خود ؛ 2) به نيابت از مردگان 3) به نيابت از زندگان اگر اعتکاف را به نيابت از کسي که، از دنيا رفته به جاي آورد، در اين صورت اعتکاف را تنها به نيابت از يک نفر مي توان انجام داد ولي اگر مقصود اهداي ثواب باشد مي توان ثواب اعتکاف را به چند نفر، زنده يا مرده، هديه کرد.در مورد نيابت از شخص زنده، در ميان فقها اختلاف نظر وجود دارد. بسياري از فقها در درستي چنين اعتکافي، ترديد کرده اند. در اين صورت، هرگاه نايب، اعتکاف را به قصد رجا، يعني اميد به مطلوب بودن عمل نزد خدا، نه به عنوان عبادتي حتمي انجام دهد، مانعي ندارد. شرايط اعتکاف شرايط اعتکاف عبارت اند از: 1- ايمان: اعتکاف از غير مسلمان، پذيرفته نمي شود و باطل است. 2- عقل: اعتکاف انسان مجنون باطل است. البته آنان که داراي جنون ادواري هستند. يعني بعضي از اوقات در حال جنون و ديگر اوقات سالم هستند، اگر در حال سلامت معتکف شوند، اعتکاف آنها صحيح است. اصولاً هر عاملي مانند بي هوشي و مستي و ... که موجب از کار افتادگي عقل شود، اعتکاف را باطل مي کند. 3- نيت و قصد قربت: در يک تقسيم بندي، واجبات و مستحبات به دو قسم تعبدي و توصلي تقسيم مي شوند. مراد از تعبدي، عملي است که قصد قربت در آن معتبر است مانند نماز و روزه؛اما در اعمال توصلي اين طور نيست. اعتکاف مانند نماز و روزه از اعمال تعبدي است و چنانچه بدون قصد قربت و با انگيزه هاي غير الهي انجام شود، باطل مي گردد. کسي که قصد اعتکاف دارد بايد قبل از طلوع فجر نيت کند. سؤال اينجاست: آيا ماندن در مسجد و روزه گرفتن به قصد اعتکاف کافي است؟ يا آن که معتکف بايد قصد کند عبادتي ديگر مانند قرائت قرآن و دعا را نيز انجام دهد؟ بيشتر فقها مي گويند براي تحقق اعتکاف، قصد ماندن در مسجد به عنوان اعتکاف، به تنهايي کافي است. در مقابل، برخي از فقها، قصد عبادتي ديگر را شرط مي دانند.
اعتکاف را مي توان به سه صورت به جاي آورد. 1) براي خود ؛ 2) به نيابت از مردگان 3) به نيابت از زندگان اگر اعتکاف را به نيابت از کسي که، از دنيا رفته به جاي آورد، در اين صورت اعتکاف را تنها به نيابت از يک نفر مي توان انجام داد ولي اگر مقصود اهداي ثواب باشد مي توان ثواب اعتکاف را به چند نفر، زنده يا مرده، هديه کرد.در مورد نيابت از شخص زنده، در ميان فقها اختلاف نظر وجود دارد. بسياري از فقها در درستي چنين اعتکافي، ترديد کرده اند. در اين صورت، هرگاه نايب، اعتکاف را به قصد رجا، يعني اميد به مطلوب بودن عمل نزد خدا، نه به عنوان عبادتي حتمي انجام دهد، مانعي ندارد.
شرايط اعتکاف شرايط اعتکاف عبارت اند از: 1- ايمان: اعتکاف از غير مسلمان، پذيرفته نمي شود و باطل است. 2- عقل: اعتکاف انسان مجنون باطل است. البته آنان که داراي جنون ادواري هستند. يعني بعضي از اوقات در حال جنون و ديگر اوقات سالم هستند، اگر در حال سلامت معتکف شوند، اعتکاف آنها صحيح است. اصولاً هر عاملي مانند بي هوشي و مستي و ... که موجب از کار افتادگي عقل شود، اعتکاف را باطل مي کند. 3- نيت و قصد قربت: در يک تقسيم بندي، واجبات و مستحبات به دو قسم تعبدي و توصلي تقسيم مي شوند. مراد از تعبدي، عملي است که قصد قربت در آن معتبر است مانند نماز و روزه؛اما در اعمال توصلي اين طور نيست. اعتکاف مانند نماز و روزه از اعمال تعبدي است و چنانچه بدون قصد قربت و با انگيزه هاي غير الهي انجام شود، باطل مي گردد. کسي که قصد اعتکاف دارد بايد قبل از طلوع فجر نيت کند. سؤال اينجاست: آيا ماندن در مسجد و روزه گرفتن به قصد اعتکاف کافي است؟ يا آن که معتکف بايد قصد کند عبادتي ديگر مانند قرائت قرآن و دعا را نيز انجام دهد؟ بيشتر فقها مي گويند براي تحقق اعتکاف، قصد ماندن در مسجد به عنوان اعتکاف، به تنهايي کافي است. در مقابل، برخي از فقها، قصد عبادتي ديگر را شرط مي دانند.
شرايط اعتکاف عبارت اند از: 1- ايمان: اعتکاف از غير مسلمان، پذيرفته نمي شود و باطل است. 2- عقل: اعتکاف انسان مجنون باطل است. البته آنان که داراي جنون ادواري هستند. يعني بعضي از اوقات در حال جنون و ديگر اوقات سالم هستند، اگر در حال سلامت معتکف شوند، اعتکاف آنها صحيح است. اصولاً هر عاملي مانند بي هوشي و مستي و ... که موجب از کار افتادگي عقل شود، اعتکاف را باطل مي کند. 3- نيت و قصد قربت: در يک تقسيم بندي، واجبات و مستحبات به دو قسم تعبدي و توصلي تقسيم مي شوند. مراد از تعبدي، عملي است که قصد قربت در آن معتبر است مانند نماز و روزه؛اما در اعمال توصلي اين طور نيست. اعتکاف مانند نماز و روزه از اعمال تعبدي است و چنانچه بدون قصد قربت و با انگيزه هاي غير الهي انجام شود، باطل مي گردد. کسي که قصد اعتکاف دارد بايد قبل از طلوع فجر نيت کند. سؤال اينجاست: آيا ماندن در مسجد و روزه گرفتن به قصد اعتکاف کافي است؟ يا آن که معتکف بايد قصد کند عبادتي ديگر مانند قرائت قرآن و دعا را نيز انجام دهد؟ بيشتر فقها مي گويند براي تحقق اعتکاف، قصد ماندن در مسجد به عنوان اعتکاف، به تنهايي کافي است. در مقابل، برخي از فقها، قصد عبادتي ديگر را شرط مي دانند.
