اهداف اعتکاف هدف از اعتکاف را بايد از دو منظور جستجو نمود. 1- هدف از عبادت چيست؟ 2- هدف از عبادت اعتکاف چيست؟ 1- چرا خداوند ما را به عبادت خود دعوت مي کند؟ و چرا عرفا مشتاق عبادت خدايند و از عبادت و راز و نياز با خدا، لذت مي برند؟ قرآن رمز و راز ايمان، تزکيه نفس و عبادت را اين گونه معرفي مي نمايد "وَ اتّقُو اللهَ لَعَلّکُم تُفلِحون"؛ تقوا پيشه کنيد، به اين اميد که رستگار شويد (آل عمران: 130). در جاي ديگر مي فرمايد: "قَد اَفلَحَ مَن زَکيها"؛ کسي رستگار شد که نفس را تزکيه کرد (شمس:9). "قَد اَفلَحَ المؤمنون"؛ به راستي که مؤمنان رستگاران اند (مؤمنون :1).""وَ اذکُروُا اللهَ کَثيراً لَعَلَکُّم تُفلِحون"؛ خدا را بسيار ياد کنيد شايد رستگار شويد (جمعه:10). "قَد اَفلَحَ مَن تَزّکي"؛ به راستي که رستگار کسي است که تزکيه نفس کرده باشد (اعلي :14). و "وَ افعَلوا الخَير لَعَلَکُّم تُفلِحون" (يونس:52). بنابراين قرآن فلاح و رستگاري را به عنوان هدف ايمان، تزکيه نفس و عبادت ذکر مي کند. 2) همه عبادات در يک هدف کلي مشترک اند اما براي هر يک از آنها اهداف جداگانه اي نيز وجود دارد؛ و گرنه دليلي نداشت تا به صورتهاي گوناگوني در آيند. حال سؤال اين است که هدف تشريع اعتکاف چيست؟ عبادتي چون نماز باعث آرامش انسان مي شود زيرا قرآن مي گويد: "اَلا بِذِکرِ اللهَ تَطمَئِنُّ القُلوب" و عبادتي چون روزه انسان را صابر بار مي آورد و حتي قرآن از روزه به کلمه صبر تعبير مي نمايد "استَعينُوا بِالصَبرِ وَ الصَّلاة" از روزه و نماز کمک بگيريد. انسان صابر در برابر مشکلات بردبار است و سختي عبادت را تحمل مي نمايد و تحت فشار معصيت سر خم نمي کند. اما اعتکاف چه هدفي را دنبال مي کند؟ اعتکاف عملي است مرکب از چند عبادت، پس در يک نگاه اهداف اين عبادات در اعتکاف هم منظور گرديده؛ پس در اعتکاف اهدافي چون رسيدن به آرامش روحي، دستيابي به صبر، حضور در مسجد، دعا و توبه و استغفار همه و همه در اين عمل، مورد توجه قرار گرفته است. مي توان از مجموعه اين عبادات، هدفي ديگر وراي اهداف تک تک آنها، براي عبادت اعتکاف در نظر گرفت و آن تمرين انقطاع از غير است. معتکف در طول مدت اعتکاف از همه تعلقات دنيايي بريده و تمام وقت، به حالت عبادت در آمده، از مسجد که خانه خداست به خانه خود و ديگران نمي رود. کلامي غير از قرآن و دعا و نماز که کلام خداست بر زبان جاري نمي کند. معتکف اراده خود را در مسير اراده خدا قرار داده در طول روز به خاطر او، دست از خوردن و آشاميدن کشيده و به روزه داري قيام مي کند و ... پس هدف از عبادت اعتکاف، همان است که ائمه معصومين در دعاي "مناجات شعبانيه" از خداوند خواسته اند "اِلهي هَب لِي کَمالَ الاِنقِطاعَ اِلَيکَ؛ خدايا به من نهايت بريدگي وابستگي از غير خودت را هديه نما.
هدف از اعتکاف را بايد از دو منظور جستجو نمود. 1- هدف از عبادت چيست؟ 2- هدف از عبادت اعتکاف چيست؟ 1- چرا خداوند ما را به عبادت خود دعوت مي کند؟ و چرا عرفا مشتاق عبادت خدايند و از عبادت و راز و نياز با خدا، لذت مي برند؟ قرآن رمز و راز ايمان، تزکيه نفس و عبادت را اين گونه معرفي مي نمايد "وَ اتّقُو اللهَ لَعَلّکُم تُفلِحون"؛ تقوا پيشه کنيد، به اين اميد که رستگار شويد (آل عمران: 130). در جاي ديگر مي فرمايد: "قَد اَفلَحَ مَن زَکيها"؛ کسي رستگار شد که نفس را تزکيه کرد (شمس:9). "قَد اَفلَحَ المؤمنون"؛ به راستي که مؤمنان رستگاران اند (مؤمنون :1).""وَ اذکُروُا اللهَ کَثيراً لَعَلَکُّم تُفلِحون"؛ خدا را بسيار ياد کنيد شايد رستگار شويد (جمعه:10). "قَد اَفلَحَ مَن تَزّکي"؛ به راستي که رستگار کسي است که تزکيه نفس کرده باشد (اعلي :14). و "وَ افعَلوا الخَير لَعَلَکُّم تُفلِحون" (يونس:52). بنابراين قرآن فلاح و رستگاري را به عنوان هدف ايمان، تزکيه نفس و عبادت ذکر مي کند. 2) همه عبادات در يک هدف کلي مشترک اند اما براي هر يک از آنها اهداف جداگانه اي نيز وجود دارد؛ و گرنه دليلي نداشت تا به صورتهاي گوناگوني در آيند. حال سؤال اين است که هدف تشريع اعتکاف چيست؟ عبادتي چون نماز باعث آرامش انسان مي شود زيرا قرآن مي گويد: "اَلا بِذِکرِ اللهَ تَطمَئِنُّ القُلوب" و عبادتي چون روزه انسان را صابر بار مي آورد و حتي قرآن از روزه به کلمه صبر تعبير مي نمايد "استَعينُوا بِالصَبرِ وَ الصَّلاة" از روزه و نماز کمک بگيريد. انسان صابر در برابر مشکلات بردبار است و سختي عبادت را تحمل مي نمايد و تحت فشار معصيت سر خم نمي کند. اما اعتکاف چه هدفي را دنبال مي کند؟ اعتکاف عملي است مرکب از چند عبادت، پس در يک نگاه اهداف اين عبادات در اعتکاف هم منظور گرديده؛ پس در اعتکاف اهدافي چون رسيدن به آرامش روحي، دستيابي به صبر، حضور در مسجد، دعا و توبه و استغفار همه و همه در اين عمل، مورد توجه قرار گرفته است. مي توان از مجموعه اين عبادات، هدفي ديگر وراي اهداف تک تک آنها، براي عبادت اعتکاف در نظر گرفت و آن تمرين انقطاع از غير است. معتکف در طول مدت اعتکاف از همه تعلقات دنيايي بريده و تمام وقت، به حالت عبادت در آمده، از مسجد که خانه خداست به خانه خود و ديگران نمي رود. کلامي غير از قرآن و دعا و نماز که کلام خداست بر زبان جاري نمي کند. معتکف اراده خود را در مسير اراده خدا قرار داده در طول روز به خاطر او، دست از خوردن و آشاميدن کشيده و به روزه داري قيام مي کند و ... پس هدف از عبادت اعتکاف، همان است که ائمه معصومين در دعاي "مناجات شعبانيه" از خداوند خواسته اند "اِلهي هَب لِي کَمالَ الاِنقِطاعَ اِلَيکَ؛ خدايا به من نهايت بريدگي وابستگي از غير خودت را هديه نما.
